Nước bị nhiễm phèn - Nguyên nhân và cách xử lý

Nguồn nước có vị chua, hôi tanh, có váng nổi trên bề mặt là những dấu hiệu cho thấy nước đã bị nhiễm phèn. Vậy nước nhiễm phèn ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe? Hãy cùng Hải Linh giải đáp các vấn đề xoay quanh nước bị nhiễm phèn - nguyên nhân và cách xử lý!

• Cách xử lý bồn cầu không tự bơm nước
• Cách xử lý bồn cầu bị thiếu hơi cực đơn giản
• Cách tẩy sạch cặn canxi, ố vàng trên sen vòi trong 1 phút

1. Nước bị nhiễm phèn là gì?

Nước bị nhiễm phèn là tình trạng nguồn nước chứa một lượng quá mức cho phép các muối kép tạo nên từ Anion sunfat SO4-2 và Cation kim loại. Khi để nước nhiễm phèn trong xô, từ 10- 15 phút sẽ xảy ra hiện tượng kết tủa hoặc nổi một lớp váng trên mặt nước, chuyển sang màu vàng gạch.

Khi nếm nước sẽ có vị chua nhẹ, độ pH trong nước thấp, giặt quần áo thấy hiện tượng ố vàng,.. Các chỉ số đánh giá chất lượng nguồn nước như TDS, độ cứng của nước, độ pH sẽ vượt mức cho phép. Đặc biệt, nước bị nhiễm phèn nặng thường có mùi hôi tanh vô cùng khó chịu.

2. Nguyên nhân và tác hại nước bị nhiễm phèn

2.1 Nguyên nhân nước bị nhiễm phèn

Thổ nhưỡng tại địa phương

Tính chất thổ nhưỡng ( đất đai) tại địa phương, là yếu tố hàng đầu quyết định nguồn nước sinh hoạt sử dụng hàng ngày, thường xảy ra ở các vùng đồng bằng. Trong đó, đất ở gần các khu công nghiệp sản xuất rất dễ bị nhiễm độc và ảnh hưởng.

Hệ thống ống dẫn nước ngầm bằng sắt hoen gỉ lâu ngày, xuống cấp được chôn trong lòng đấy có chứa kim loại, hóa chất không được xử lý. Cải tạo đất cũng là một trong những nguyên nhân khiến nguồn nước bị nhiễm phèn.

 Ô nhiễm môi trường nước

Nguồn nước ngầm bị ô nhiễm sẽ tác động trực tiếp đến nguồn nước sinh hoạt của gia đình. Nước ngầm không chỉ chịu ảnh hưởng của môi trường đất mà còn bị xâm hại bởi các chất độc hại như amoni, nitrit, H2S, chì, asen.. từ hoạt động sinh hoạt hoặc các hoạt động sản xuất của con người.

Sự biến đổi tính chất hóa học của nguồn nước

Nước nhiễm phèn được tạo ra từ phản ứng giữa anion sunfat SO4-2 và cation kim loại. Trong điều kiện môi trường thuận lợi, phản ứng anion sunfat tác dụng với cation của 2 kim loại có hóa trị khác nhau, từ đó tạo nên muối kép cấu trúc tinh thể đồng hình 8 mặt. Vì thế mà nguồn nước chứa hàm lượng muối sunfat cao và nước bị nhiễm phèn.

2.2 Tác hại khi sử dụng nước bị nhiễm phèn

Ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe

Nước nhiễm phèn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh tật, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Nguồn nước này dùng trong thời gian ngắn sẽ không có biểu hiện hay hậu quả ngay. Tuy nhiên, nếu sử dụng lâu dài có thể gây các bệnh mãn tính, thậm chí gây ung thư:

• Viêm gan A: Gây buồn nôn, vàng da, sốt, tiêu chảy và suy gian cấp tính là nặng nhất.
• Bệnh thương hàn: Thường xuyên sốt cao, đau bụng, phát ban, đau đầu.
• Bệnh kiết lỵ: Tiêu chảy nghiêm trọng, sốt, đau bụng, nôn mửa.
• Bệnh dịch tả: Gây hiện tượng tiêu chảy, mất nước nghiêm trọng, sốt cao, đau bụng, nôn mửa.

Các thành phần như kim loại nặng, tạp chất, vi khuẩn trong nước phèn là mối nguy hại khôn lường cho sức khỏe của người sử dụng, cụ thể:

• Asen: Thạch tín làm tăng nguy cơ ung thư da và bệnh về phổi.
• Thủy ngân: Là chất vô cùng hại, có thể gây rối loạn hệ thần kinh trung ương, tổn thương hệ tiêu hóa, thận, phổi.
• Nitrat: Gây nguy hiểm cho mọi lứa tuổi đặc biệt nguy hại cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi.
• Sunfat: Ảnh hưởng đến hoạt động của đường tiêu hóa, gây các bệnh như tiêu chảy, kiết lỵ.

Ảnh hưởng đến sinh hoạt

Bên cạnh các tác động xấu tới sức khỏe người dùng, nước phèn còn gây các phiền toái, khó chịu khi bạn sử dụng liên tục trong thời gian dài. Chẳng hạn:

• Quần áo bị ố vàng, xỉn màu, thô ráp, nhanh dão.
• Da bong tróc, nổi mẩn, tóc khô cứng, dễ bẩn, răng ngả vàng.
• Gây phá hỏng đường ống dẫn nước, làm hoen gỉ thiết bị vệ sinh, vòi chậu bằng kim loại, đồ đạc nhanh bị hao mòn và nhanh hỏng hơn.
• Nước nhiễm phèn tiếp xúc với cây trồng sẽ gây ra các sâu bệnh có hại và giết chết cây trồng, đặc biệt là các loại cây hoa màu.
• Đối với thực phẩm: Nước nhiễm phèn gây biến chất, thay đổi màu sắc, mùi vị của thực phẩm.
• Gây ố vàng, hoen gỉ các dụng cụ, vật chứa bằng kim loại.

3. Cách xử lý nước bị nhiễm phèn

3.1 Xử lý nước nhiễm phèn bằng tro bếp

• Dùng tro bếp xử lý nước nhiễm phèn là một trong những cách loại bỏ tính phèn đơn giản, tiết kiệm chi phí và dễ thực hiện nhất:
• Bạn lấy nước ra chậu, cho khoảng 5 - 10gr tro bếp vào chậu cần khử phèn và đợi từ 15 - 20 phút. Lúc này, hoạt chất có trong tro bếp sẽ phản ứng qua lại với hoạt chất có trong nước phèn, khiến các chất độc hại lắng lại xuống đáy chậu.
• Bạn có thể dễ dàng quan sát thấy phần nước sạch phía trên đã được khử phèn.
• Tro bếp đã giúp bạn loại bỏ các hợp chất sắt không tan và trả lại lượng nước sạch. Thế nhưng, phương pháp xử lý nước nhiễm phèn bằng tro bếp chỉ khuyến khích sử dụng lọc cho hệ thống nước sinh hoạt, vệ sinh, không an toàn để dùng làm nước ăn uống.

3.2 Lọc nước phèn bằng nước vôi

• Nước vôi cũng tương tự như tro bếp, được sử dụng như một nguyên liệu xử lý nước phèn hiệu quả:
• Bạn cho vôi vào nước và chờ khoảng 15 - 20 phút để phản ứng hóa học của hợp chất sắt hóa trị II với nước vôi diễn ra. Lúc này, chất sau phản ứng lát kết tủa có thể dễ dàng lấy ra ngoài, lượng nước còn lại đã được khử phèn và an toàn để sử dụng làm nước sinh hoạt.
• Tuy nhiên, phương pháp dùng vôi lọc nước phèn chỉ là phương pháp truyền thống không mang lại hiệu quả triệt để. Hơn nữa, bạn chỉ có thể lọc một lượng nhỏ nước chứ cách sử dụng vôi hay tro không áp dụng cho việc lọc nước phèn với dung tích lớn.

3.3 Dùng phèn chua

• Bạn chuẩn bị 1g phèn chua với 20 lít nước, làm tan lượng phèn tương đương thể tích nước cần khử phèn bằng cách bạn múc một gáo nước rồi từ từ hòa tan lượng phèn đó.
• Tiếp đến, bạn  cho chúng vào dụng cụ chứa nước và khuấy đều.
• Bạn để lượng phèn đã hòa tan trong nước khoảng 30 phút để cặn lắng xuống đáy. Sau khi cặn lắng hết, hãy lấy nước đã khử phèn và sử dụng.

3.4 Xây bể lọc nước phèn

Để khắc phục vấn đề nước phèn, nhiều gia đình chọn phương pháp xây bể lọc nước phèn. Với mục đích xử lý nước nhiễm phèn dung tích lớn để tiện sử dụng cho các hoạt động ăn uống.

Nguyên lý hoạt động của bể lọc dựa trên phương pháp lọc sinh hoạt: Nước sẽ đi qua các tầng vật chất như sỏi, đá, than hoạt tính.. và giữ lại các tạp chất độc hại, loại bỏ các thành phần làm nước nhiễm bẩn. Tuy nhiên việc xây dựng bể lọc cũng khá tốn công sức và thời gian, cần diện tích lớn để đặt bể nên chỉ phù hợp với các gia đình ở nông thôn.

3.5 Sử dụng lọc tổng đầu nguồn

Lọc nước tổng đầu nguồn là thiết bị được sử dụng phổ biến hiện nay, giúp xử lý nước nhiễm phèn và loại bỏ các tạp chất, cặn bẩn, kim loại nặng hiệu quả. Đặc biệt, máy còn có thêm lõi lọc giúp cân bằng độ pH, tạo vị ngọt tự nhiên cho nước để người dùng thoải mái sử dụng trong mọi hoạt động sinh hoạt.

Vừa rồi là những giải đáp về nước bị nhiễm phèn - nguyên nhân và cách xử lý. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm thông tin để xử lý nước nhiễm phèn hiệu quả!